สัตว์ทะเลผิวขรุขระ

สัตว์ทะเลผิวขรุขระ 

  สัตว์พวกนี้ตามผิวลำตัวมักหยาบ ขรุขระ และแข็ง เพราะมีสารพวกหินปูนเป็นองค์ประกอบ ไม่มีส่วนหัว บางชนิดร่างกายแยกเป็นแฉก เช่น ดาวทะเล บางชนิดรูปร่างกลมแบน เช่น อีแปะทะเล บางชนิดมีหนามยาวทั้งลำตัว เช่น เม่นทะเล บางชนิดมีผิวหนังหนา ขรุขระแต่ไม่แข็ง เช่น ปลิงทะเล สัตว์พวกนี้หายใจโดยใช้ปุ่มตามผิวหนัง สืบพันธุ์ได้ทั้งแบบอาศัยเพศและไม่อาศัยเพศ ส่วนใหญ่เพศผู้และเพศเมียแยกจากกัน

ปลิงทะเล

    ปลิงทะเล (อังกฤษ: sea cucumber) เป็นสัตว์ทะเลที่ไร้กระดูกสันหลังชนิดหนึ่ง จัดอยู่ในตระกูลเอคไคโนเดิร์ม ซึ่งอยู่ในตระกูลเดียวกับดาวทะเลและหอยเม่น เป็นสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังที่มีรูปร่างกลมยาว คล้ายไส้กรอกขนาดใหญ่ ปลายทั้งสองข้างเป็นช่องเปิดของปากและทวาร ผิวหนังส่วนนอกคล้ายเนื้อยืดหยุ่นได้ ภายในผิวหนังมีตุ่มเม็ดหินปูนกระจายอยู่ทั่วไปตามผิวนอกมีติ่งเนื้อเล็ก ๆ คล้ายหนวดสั้น ๆ เรียงอยู่เป็นแถว ทำหน้าที่ช่วยในการหายใจและเคลื่อนไหว ปากของปลิงทะเลอยู่ตอนปลายสุดด้านที่มีหนวดลักษณะคล้ายต้นไม้ล้อมรอบ ทำหน้าที่ในการหาอาหาร โดยใช้หนวดขุดโคลนตมหน้าดินเข้าปากผ่านเข้าสู่ระบบทางเดินอาหาร และกากที่เหลือจะถ่ายออกทางช่องก้นซึ่งอยู่อีกด้านหนึ่ง ทวารของปลิงทะเลเป็นช่องเล็ก ๆ ทำหน้าที่ในการขับถ่ายของเสีย หายใจ เป็นทางออกของเชื้ออสุจิ ปลิงมีสารพิษ โฮโลทูลิน ซึ่งปล่อยออกทางผิวหนัง ใช้ในการป้องกันอันตรายจากปลาและปู ถ้าหากนำปลิงทะเลไปใส่ในตู้เลี้ยงปลามันจะปล่อยสารพิษดังกล่าวออกมามากจนทำให้ปลาตายได้ ถิ่นอาศัย พบตามพื้นทะเลที่เป็นทรายปนโคลนใน อ่าวไทยและทะเลอันดามัน อาหาร กินอินทรีย์วัตถุตามพื้นดินโคลนและทราย ขนาด มีความยาวประมาณ 30–40 ซม. ประโยชน์ เนื้อปลิงใช้ปรุงอาหารได้

    การแพร่กระจายของปลิงทะเล อาศัยอยู่บริเวณชายฝั่งทะเลในระดับความลึก 20-30 เมตร สามารพบได้ในบริเวณหาดทรายปนเลนหรือทรายล้วน ๆ หรือตามบริเวณที่มีกระแสน้ำ ตามเกาะบริเวณปะการัง และสภาพน้ำทั่วไป อุณหภูมิน้ำอยู่ระหว่าง 24-28 องศาเซลเซียส ความเค็มสามารถอยู่ได้ในระดับ 27-35 ppt และสามารถอยู่ได้ในระดับความเค็มต่ำกว่า 10 ppt ถึง 17 ชั่วโมง ซึ่งถ้าอยู่ในระดับความเค็มสูง จะมีความแข็งแรงกว่าความเค็มต่ำ ปลิงทะเลสามารถงอกส่วนที่ขาดได้ภายในระยะเวลา 2 เดือน (chen jia xin, 1990) และปลิงทะเลจะเริ่มลงสู่พื้นในระยะ Perdactula เมื่อมีอายุประมาณ 12 วัน ปลิงทะเลปกติไม่ชอบแสงสว่าง และออกหาอาหารในเวลากลางคืน

ขั้นตอนในการเพาะเลี้ยงปลิงทะเล มีดังนี้

1. เตรียมลูกพันธุ์ปลิงทะเลซึ่งต้องนำพ่อแม่พันธุ์ปลิงทะเลมาจากธรรมชาติ ขนาดน้ำหนักตัวตั้งแต่ 500 กรัมขึ้นไป เพาะเลี้ยงให้สมบูรณ์ในโรงเพาะฟัก กระตุ้นให้วางไข่ (ประมาณ 1-2 ล้านฟอง/ครั้ง) และเกิดการผสมระหว่างไข่และเชื้ออสุจิ

2. ไข่ที่ถูกผสมแล้ว นำมาเพาะเลี้ยงในโรงเพาะฟักประมาณ 2 เดือน จนได้ขนาดโตประมาณ 1.5-2.5 ซม.

หนักประมาณ 0.5-1.0 กรัม หลังจากนั้น จึงนำไปให้เกษตรกรเพาะเลี้ยงต่อ สถานที่เพาะเลี้ยงที่เหมาะสม คือ ในน้ำทะเลที่มีความลึกประมาณ 1-3 เมตร โดยใช้วิธีกั้นเป็นคอก (sea pen) ถ้าเป็นบริเวณที่มีหญ้าทะเลขึ้นจะเร่งการเจริญเติบโต หรือทำการเพาะเลี้ยงในบ่อกุ้งที่ไม่ได้ใช้งาน ซึ่งอัตราการเจริญเติบโตที่ได้จะอยู่ที่ 2-3 กรัม/วัน ความหนาแน่นในการปล่อยอยู่ที่ 100-200 กรัม/ตร.เมตร ความเค็มของ น้ำที่เหมาะสมคือระดับ 25-30 ppt ซึ่งการเพาะเลี้ยงในบ่อดินที่มีการควบคุมสภาพ จะให้ผลดีกว่า

  ในระยะแรกๆ ของการเพาะเลี้ยงปลิงทะเลนั้น เนื่องจากเกษตรกรยังขาดทักษะ ทำให้อาจใช้ระยะเวลานานถึง 2 ปี กว่าจะสามารถจับไปจำหน่ายได้ วิธีการแก้ไข คือ ทำการเพาะเลี้ยงใน ศวพก. (หรือโรงเพาะที่เป็น nursery อื่นๆ ในอนาคต) จนมีขนาดประมาณ 50 กรัม ซึ่งจะกินเวลาประมาณ 2-3 เดือน หลังจากนั้น จึงปล่อยให้ เกษตรกรนำไปเพาะเลี้ยงในบ่อดิน (เช่น บ่อกุ้งร้าง) ด้วยความหนาแน่น 3 ตัว/ตร.เมตร เป็นเวลาประมาณ 4-5 เดือน (น้ำหนัก 300-500 กรัม/ตัว) ก็จะจับขายได้ โดยจะมีอัตรารอดอยู่ที่ 80% ซึ่งผลผลิตที่ได้โดยประมาณ คือ 1.5 ตัน/ไร่ คิดเป็นจำนวนเงินโดยประมาณ 450,000 บาท/ไร่ (โดยคิดที่ราคาปลิงทะเลแห้ง กก. ละ 3,000 บาท) ราคาที่ได้นี้อาจจะขึ้นลงได้ตามความต้องการของตลาด และเนื่องจากปลิงทะเลเป็นสัตว์ที่กินของเน่าเสีย จึงช่วยประหยัดค่าอาหารเพาะเลี้ยงเฉพาะ เมื่อเปรียบกับการเพราะเลี้ยงสัตว์น้ำอื่นๆ

วีดีโอ การเลี้ยงปลิงทะเล